Fındık Bahçesi Değeri Nasıl Hesaplanır? Toprak, Emek ve Eşitliğin Ortak Hesabı
Fındık… Sadece bir tarım ürünü değil; Karadeniz’in yeşiline işlemiş emek, yılların sabrı ve bir topluluğun kimliği. Ancak bugün, bu bereketli toprakların değerini konuşurken sadece kilosunu ya da piyasa fiyatını değil, aynı zamanda emeği, adaleti, çeşitliliği ve toplumsal cinsiyet rollerini de tartışmak zorundayız. Çünkü bir fındık bahçesinin değeri, sadece rakamlarda değil; içinde barındırdığı insan hikâyelerinde saklıdır.
Fındık Bahçesinin Değeri: Sadece Toprakla Ölçülmez
Bir fındık bahçesinin değerini hesaplamak için önce klasik hesaplamayı anlamak gerekir. Genellikle bu değer; yıllık ortalama verim, fındık fiyatı, üretim maliyetleri, bahçenin yaşı, konumu ve bakım koşulları gibi unsurların bir araya gelmesiyle belirlenir. Ancak bu tabloya baktığınızda eksik bir şey fark edersiniz: İnsan faktörü. İşte orada devreye toplumsal cinsiyet, sosyal adalet ve çeşitlilik girer.
Temel Hesaplama Mantığı
Basit bir formülle başlayalım:
Fındık Bahçesi Değeri = (Yıllık Verim × Fındık Fiyatı – Yıllık Giderler) × Kapitalizasyon Katsayısı
Örneğin bir bahçe yılda 1.500 kg fındık veriyor ve piyasa fiyatı 100 TL/kg. Giderler yıllık 30.000 TL civarında ve kapitalizasyon oranı 10 yıl olarak belirlenmişse:
Değer = (1.500 × 100 – 30.000) × 10 = (150.000 – 30.000) × 10 = 1.200.000 TL
Kâğıt üstünde bu kadar basit görünebilir. Ancak bu değerleme yönteminde gözden kaçan çok daha derin bir tablo vardır: Kadın emeği, göçmen işçilerin katkısı, iklim krizinin etkisi ve sosyal politikaların varlığı…
Toplumsal Cinsiyet Merceğinden Fındık Bahçesi Değeri
Fındık üretiminin omurgasını çoğu zaman kadınlar oluşturur. Hasatta, kurutmada, ayıklamada ve bakımda kadın emeği görünmez şekilde çalışır. Ancak bu emek çoğu zaman değere yansıtılmaz. Değer hesaplamasında “işçilik maliyeti” diye geçer ama kadın emeğinin sağladığı sürdürülebilirlik, topluluk içi dayanışma ve bilgi aktarımı hesaba katılmaz.
Kadınların yaklaşımı genellikle empatik ve ilişki odaklıdır: “Bu bahçe çocuklarımıza ne bırakacak?”, “Toprağı nasıl daha verimli ve sağlıklı tutabiliriz?” gibi sorular sorarlar. Bu perspektif, kısa vadeli kazançtan çok uzun vadeli değer yaratır. İşte bu yüzden fındık bahçesi değerini hesaplarken kadınların bakış açısını dâhil etmek, sadece adil olmak değil, daha gerçekçi bir analiz yapmak anlamına gelir.
Erkeklerin Analitik ve Stratejik Katkısı
Öte yandan erkeklerin çözüm odaklı ve analitik yaklaşımı da bu tabloda kritik rol oynar. Onlar genellikle maliyet optimizasyonu, verim artışı ve pazar stratejileri gibi teknik detaylara odaklanır. Bu yaklaşım, yatırımcı gözüyle bahçenin finansal potansiyelini maksimize eder.
Ancak bu iki perspektif birbirini dışlamaz; tam tersine tamamlar. Kadınların sürdürülebilirlik ve topluluk bilinciyle erkeklerin stratejik hesaplamaları birleştiğinde ortaya çıkan değer, yalnızca finansal değil, sosyal ve çevresel bir değere dönüşür.
Diversite ve Sosyal Adaletin Fındıkta Yeri
Fındık tarımı, sadece yerel üreticilerin değil, farklı etnik ve sosyal grupların da emeğiyle ayakta durur. Göçmen işçilerden kadın kooperatiflerine kadar herkes bu zincirin bir halkasıdır. Sosyal adalet perspektifiyle bakıldığında, bahçenin değeri sadece ürün değil; aynı zamanda adil ücret, güvenli çalışma koşulları ve eşit fırsatlar yaratma kapasitesiyle de ölçülmelidir.
Bu yaklaşım, yatırım kararlarını da etkiler. Çünkü tüketiciler artık yalnızca “ucuz fındık” değil, “etik ve sürdürülebilir üretim” istiyor. Bu da doğrudan piyasa değerine yansır.
Geleceğe Dair Bir Hesap: Değer + Etki
Bugünün yatırımcısı için en kârlı bahçe, en çok fındık üreten değil, en fazla toplumsal faydayı üreten bahçedir. Sosyal girişimler, kadın kooperatifleri ve adil ticaret sertifikalı üretimler daha yüksek piyasa değerlerine ulaşmakta. Yani “değer” artık sadece TL cinsinden değil, “etki” cinsinden de ölçülüyor.
Sonuç: Fındık Bahçesi Değeri = Para + Emek + Adalet
Bir fındık bahçesinin değerini hesaplarken toprağı, verimi ve fiyatı dikkate almak elbette önemli. Ancak gerçek değer, bu bahçenin içinde çalışan ellerde, birlikte büyüyen toplulukta ve nesiller boyu sürecek bir adalet anlayışında gizli. Kadınların sezgisiyle erkeklerin stratejisi, sosyal adaletle finansal akıl birleştiğinde ortaya çıkan değer, sadece bir bahçe değil; bir gelecek planıdır.
Peki siz ne düşünüyorsunuz? Fındık bahçelerinin değerini hesaplarken sadece ekonomi mi konuşmalıyız, yoksa toplumsal etkiyi de dahil etmeli miyiz? Yorumlarda buluşalım ve bu konuyu birlikte büyütelim.